روش شناسی پژوهش:

12 توصیه برای افرادی که می خواهند پایان نامه خود را بنویسند.

1) برنامه ریزی کنید.

یکی از مهم ترین نکته‌هایی که شما به هنگام انجام پایان نامه خود به آن توجه داشته باشید این است که یک برنامه ریزی منظم و مرتب داشته باشید. در صورتی که شما بتوانید برای خودتان یک برنامه ریزی منظم داشته باشید می توانید به راحتی کارهایی را که قرار است انجام دهید تقسیم بندی کنید تا بتوانید هر کاری را در سرجای خودش انجام دهید. در صورتی که شما بخواهید تحقیقی را انجام دهید ولی برای اینکه مراحل مختلف کار را انجام دهید برای خودتان برنامه ریزی نداشته باشید نمی توانید به نتیجه دلخواه برسید. بنابراین یکی از بهترین کارهایی که می تواند به شما کمک کند تا نوشتن پایان نامه خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهید این است که برای خودتان یک برنامه ریزی منظمی داشته باشید و سعی کنید تا بر اساس این برنامه ریزی به کارتان ادامه دهید. البته نباید فراموش کنید که برای نگارش پایان نامه برنامه ریزی که شما برای خودتان ریخته اید باید عملی باشد.

2) کارتان را با وب سایت ویکی پدیا شروع کنید ولی با آن تمام نکنید!

وب سایت ویکی‌پدیا یکی از بزرگترین منابعی است که شما می‌توانید از آن برای پاسخ دادن به هر سوالی که دارید (تقریباً در هر زمینه ای که سوال دارید!) استفاده کنید. اما فراموش نکنید که این وب سایت تنها اطلاعاتی عمومی و کلی را در زمینه‌ای که می خواهید در آن به پژوهش بپردازید به شما می‌دهد و نمی‌توانید اطلاعات جزئی را در این باره بدست آورید. برای اینکه اطلاعات جزئی و تخصصی را در این باره بدست آورید می‌توانید از وب سایت های معتبر در حیطه تخصصی رشته خود استفاده کنید. هدف از استفاده کردن از وب سایت ویکی پدیا این است که یک اطلاعات اصلی را نسبت به همه چیز بدست آورید.

بنابراین استفاده کردن از وب سایت ویکی پیدیا تنها در صورتی می تواند برای شما مفید باشد که شما بخواهید اطلاعات جامع و ابتدایی را در این باره بدست آورید.

3) به سوالات پایان نامه خودتان اهمیت زیادی بدهید.

یکی از مهم ترین نکته هایی که شما در این زمینه باید به آن توجه کنید این است که شما باید به سوال های پایان نامه خود که در ذهنتان وجود دارد توجه زیادی داشته باشید. همانطور که می دانید کلید نوشتن پایان نامه شما همان فرضیه‌های شما و یا به عبارت دیگر سوالات تحقیق شماست. این سوالات هستند که مشخص می کنند که چارچوب پایان نامه شما چگونه است و باید بر چه اساسی انجام شود. بنابراین شما باید سعی کنید تا به این سوالات توجه زیادی داشته باشید. پایان نامه زمانی باکیفیت است که سوالات تحقیق مشخص و مناسب باشند. در صورتی که شما تحقیقی داشته باشید که سوالات تحقیق آن مشخص نباشد؛ نمی‌توانید انتظار داشته باشید که این پایان نامه شما به نتیجه مطلوبی برسد! بنابراین یکی از مهم ترین نکته ها در انجام پایا نامه این است که شما سوالی را به عنوان سوال پایان نامه انتخاب کنید که هم برایتان جذاب باشد و هم بتوانید به آن پاسخ دهید.

4) کار را تقسیم بندی کنید.

تقسیم بندی کردن کارها یکی دیگر از نکته‌های خیلی مهمی است که شما هنگامی که می‌خواهید نوشتن پایان نامه را انجام دهید باید درنظر داشته باشید. در صورتی که شما بتوانید کارتان را تقسیم بندی کنید می‌توانید انتظار داشته باشید که پایان نامه را به شکل مناسبی انجام می دهید. اما در صورتی که بخواهید تمام کارها را یک مرتبه انجام دهید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید که کارتان را به شیوه مناسبی انجام شود. البته در این باره باید این نکته را هم درنظر داشته باشید که هنگامی می توانید کارتان را به صورت تقسیم بندی شده انجام داده باشید که برای هر کدام از این بخش ها، میزان مشخصی کار را درنظر داشته باشید و سعی نمایید تا بر اساس این میزان مشخص کارتان را انجام دهید. در صورتی که برای زمان کوتاهی میزان کار زیادی درنظر گرفته باشید (یا برعکس!) نمی توانید انتظار موفقیت داشته باشید!

5) کار را به شیوه سیستماتیک انجام دهید.

از دیگر نکته‌های خیلی مهمی که در این رابطه باید درنظر داشته باشید این است که شما باید کار انجام پایان نامه خودتان را به شیوه ای سیستماتیک انجام دهید. در صورتی که نتوانید کار را به شیوه سیستماتیک انجام دهید کارپایان نامه با مشکلاتی مواجه می شود. در کار سیستماتیک، باید مراحل انجام پایان نامه را دقیقاً به همان شیوه ای که باید باشند به ترتیب انجام دهید. ترتیب انجام دادن این کارها برای شما خیلی مهم است و در صورتی که شما نتوانید این کارها را به ترتیب انجام دهید نمی توانید به نتیجه مطلوب برسید.

شما باید بررسی کنید که پژوهش‌ها و پایان نامه هایی که انجام می شوند به چه شیوه ای انجام می شوند (مراحل انجام دادن پایان نامه به چه صورت است) و لذا سعی کنید تا کارها را دقیقاً بر همان اساسی که در دستورالعمل ها وجود دارد برای خودتان ترتیب دهید و بر همین اساس کارها را پیش ببرید. در این رابطه شما نباید هیچ ترتیبی را تغییر دهید و تا جایی که ممکن است سعی کنید ترتیب انجام پایان نامه خود را رعایت نمایید.

6) به منابع مورد استفاده تان اهمیت زیادی بدهید.

یکی از مهم ترین پارامترهایی که شما به هنگام نوشتن پایان نامه باید به آن توجه کنید؛ پارامتر استفاده از منابع می باشد. در پایانامه شما باید تاجایی که امکان دارد از منابع بروز استفاده کنید. در حقیقت منابع و استفاده از آنها یکی از مهم ترین و باارزش ترین ارکان تحقیق می‌باشد.

همچنین شما باید بررسی کنید و ببینید که منابعی که در اختیار دارید (چه منابع آنلاینی و چه منابع آفلاینی) چگونه هستند و سعی نمایید تا به آنها اهمیت زیادی بدهید. شما باید علاوه بر اینکه به انتخاب منابع توجه زیادی بکنید (و باید منابعی را برای خودتان انتخاب کنید که دارای بهترین اطلاعاتی باشند که شما به آنها احتیاج دارید) باید نحوه استفاده درست و رفرنس دهی از این منابع را هم یاد بگیرید.

7) کمک گرفتن از دیگران را فراموش نکنید.

یادتان باشد که انسان موجودی اجتماعی است که از دیگران کمک می گیرد. ما همگی به کمک گرفتن از همدیگر احتیاج داریم. هیچ کس نمی تواند کار نوشتن پایان نامه خود را به صورت تنهایی انجام دهد و لذا اگر شما می خواهید که این کار را به شیوه مناسبی انجام دهید بهتر است که از دیگران کمک بگیرید. بسیاری از افراد هستند که فکر می کنند که در صورتی که از دیگران کمک بگیرند کار اشتباهی انجام داده اند. این در صورتی است که این تصور یک تصور کاملاً غلطی می باشد. شما می توانید سوالات خودتان را در زمینه‌هایی که فکر می‌کنید دیگران می توانند به شما کمک کنند، از آنها بپرسید و از آنها بخواهید تا اطلاعاتشان را در اختیار شما قرار دهند و از این درخواست کردنتان هیچ شرمی نداشته باشید و اطمینان داشته باشید که آنها هم با آغوش باز پذیرای شما خواهند بود و به شما کمک خواهند کرد.

8) سعی کنید در طول انجام پایان نامه همیشه اطلاعات خودتان را به روز شده نگه دارید.

یکی دیگر از نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید این است که باید همیشه اطلاعات خودتان را به روز رسانی شده نگه دارید. ممکن است در طول مدتی که شما درباره موضوع پایان نامه تحقیق می‌کنید، اطلاعات جدیدی در زمینه موضوع شما تولید شده باشد. همچنین ممکن است در طول این مدت مقالات و نوشتارهای جدیدی ایجاد شده باشند و لذا سعی کنید تا اطلاعاتتان را همیشه به روز رسانی کنید. یکی از روش های معمول انجام این کار این است که به وب سایت ها مراجعه کنید و سعی نمایید تا مقالات و یا اطلاعات جدیدی را که در این باره ارائه شده را بخوانید. در صورتی که شما بخواهید از پژوهش های به روز استفاده نکنید مشکلات جدی در تحقیقاتتان ایجاد می شود. به عنوان مثال فرض کنید شما موضوعی را که برای نگارش پایان نامه خود انتخاب کرده اید؛ در صورتی که از اطلاعاتی قدیمی استفاده کنید و به نتیجه هایی برسید؛ ممکن است اطلاعات جدیدی آمده باشد که کاملاً نقض کننده اطلاعات قدیمی پایان نامه شما باشند. در این صورت شما به نتیجه گیری کاملاً غلطی رسیده اید!

9) سعی کنید نسبت به اطلاعاتی که در اختیارتان قرار می گیرد شکاک باشید و برای هرکدام از آنها منابع قانع کننده ای را جستجو کنید.

هنگامی‌که شما می‌خواهید درباره موضوع پایان نامه خود تحقیق کنید نیاز به اطلاعات دارید. یکی از مهم ترین منابعی که می تواند اطلاعات بسیار زیادی را در اختیار شما قرار دهد؛ اینترنت می باشد. شما با استفاده از اینترنت می‌توانید به یک دریای گسترده ای از اطلاعات برسید. شما می توانید در وب سایت های مختلف اینترنتی اطلاعات مختلفی را در هر حوزه پژوهش خود بدست آورید. اما شما به عنوان فردی که می‌خواهد پایان نامه خود را به درستی انجام دهد، باید نسبت به این اطلاعات شکاک باشید! شما باید شک کنید که این اطلاعات از کجا بدست شما رسیده است؟ آیا برای این اطلاعات منبع مشخصی وجود دارد؟ یا اینکه این اطلاعات دارای منبع مناسبی نمی باشند؟ ممکن است وب سایت هایی در اینترنت وجود داشته باشد که در این وب سایت ها اطلاعاتی وجود داشته باشند که دارای منابع مناسبی نباشند. بنابراین شما باید سعی کنید تا برای اطلاعاتی که در اینترنت پیدا می کنید منبع مناسب و معتبر را پیدا کنید تا بتوانید به آن رجوع کنید.

10) از داده ها و اطلاعات آکادمیک استفاده کنید.

این که از چه نوع داده هایی برای نوشتن پایانامه خود استفاده می‌کنید اهمیت زیادی دارد. سعی کنید از داده های آکادمیک و علمی استفاده کنید که برایتان اعتبار داشته باشند. البته این داده ها را بهتر است در مرحله های بعدی کار (که نیاز به داشتن داده هایی دارید که حالت تخصصی تر دارند) مورد بررسی قرار دهید. در این مرحله شما باید داده ها را به شیوه دقیقی مورد بررسی قرار دهید و نباید یک دیدگاه کلی نسبت به انجام کار داشته باشید. در صورتی که در مرحله اول که خیلی نیاز به داشتن داده ندارید؛ بهتر است که از وب سایت های جامعی استفاده کنید. زیرا این وب سایت ها، به شما یک درک و دیدگاه کلی را نسبت به پژوهش می دهند. اما در صورتی که بخواهید کار را به شیوه تخصصی انجام دهید به شما توصیه می شود که حتماً از منابع آکادمیکی استفاده کنید.

11) شیوه ترکیب کردن اطلاعاتی را که از منابع مختلف بدست می آورید را یاد بگیرید.

در صورتی که شما بخواهید در انجام پایان نامه خود موفق شوید؛ یکی از مهم ترین کارهایی که باید انجام دهید این است که از داده هایی استفاده کنید که مربوط به منابع مختلف هستند. شما باید این توانایی را داشته باشید که این داده‌ها را با هم ترکیب کنید تا نتیجه مطلوبی را که می‌خواهید بگیرید بدست آورید. این خودش یک مهارت و توانایی بسیار مهمی است که شما باید داشته باشید. شما باید بتوانید داده هایی را که در وب سایت ها و مطالعات صورت گرفته هستند را با هم ترکیب کنید تا به نتیجه مطلوبی بگیرید. درصورتی که این توانایی را نداشته باشید نمی توانید آن گونه که می خواهید نتیجه گیری کنید. از آن جایی که مطالبی که در زمینه های تحقیقاتی شما وجود دارند خیلی گسترده می باشند؛ بنابراین شما معمولاً برای اینکه درباره موضوع مورد نظرتان تحقیق کنید باید از چندین منبع مختلف استفاده کنید؛ لذا سعی نمایید توانایی ترکیب کردن منابع و درآوردن آن چه که میخواهید از آنها را یاد بگیرید.

12) نسبت به مشکلاتی که ممکن است در این مسیر برایتان ایجاد شود انعطاف پذیر باشید.

یکی دیگر از نکته های خیلی مهمی که شما باید در این زمینه درنظر داشته باشید این است که نسبت به مشکلات غیرقابل پیش بینی که ممکن است در طول پروسه انجام تحقیق برایتان اتفاق بیفتید آمادگی لازم را داشته باشید. ممکن است شما در بخش‌هایی از انجام پایان نامه با مشکلاتی جدی برخورد کنید که گذر کردن از این مشکلات برایتان سخت باشد. همیشه راه انجام پایان نامه به صورت یک جاده سرراست نمی باشد و شما ممکن است در برخی از موارد به دیوار برخورد کنید.

ممکن است شما هنگامی که نوشتن پایان نامه را انجام می دهید به دنبال منابعی در رابطه با آن باشید ولی بعد از بررسی به این نتیجه برسید که در این زمینه منابع کمی وجود دارد! و یا ممکن است به هنگام انجام پایان نامه خود به این نتیجه برسید که اصلاً منبعی در این رابطه وجود ندارد! در چنین مواردی نباید دلسرد شوید. باید به راه خودتان ادامه دهید و با دقت بیشتری اینترنت و... را بررسی کنید و بدانید که بدون شک اطلاعاتی را که می خواهید پیدا خواهید کرد!